Maden faciası davası 2. gününde | Eski müdür: Yangının sebebi borular
Sait Elmas
6 min read
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim 2022’de 43 emekçinin hayatını kaybettiği, 9 personelin yaralandığı patlamaya ait 8’i tutuklu 23 sanığın yargılanmasına devam edildi.
Bartın Ağır Ceza Mahkemesince Bartın Adliyesi’nde özel olarak oluşturulan salonda görülen duruşmaya, tutuklu ve tutuksuz sanıklar, müştekiler, patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları ile taraf avukatları katıldı.
Adliye içi ve etrafında kolluk kuvvetlerince geniş güvenlik tedbiri alındı.
Bazı müştekiler ile patlamada hayatını kaybedenlerin yakınları, salona getirildikleri sırada sanıklara reaksiyon gösterdi.
Davanın ikinci gününde tutuklu sanık TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir’in avukatının beyanlarının dinlenilmesinin akabinde tutuklu sanık İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci’nin savunmasına geçildi.
Bu sırada birtakım müştekiler sanığa reaksiyonda bulundu.
Söz alan bir sanık avukatı, davayı takip eden CHP Bartın Milletvekili Aysu Bankoğlu’na hitaben, “Burası siyaset arenası değil, buradan çıksın.” sözünü kullanınca tartışma çıktı, müştekiler tarafından sanık avukatlarına yanlışsız su şişesi fırlatıldı. Arbede yaşanması üzerine mahkeme lideri duruşmaya orta verdi.
Aranın akabinde kelam alan Bartın Barosu Lideri Ferhat Parlatır ve müşteki avukatları, fiziki kuralları daha kâfi olan duruşma salonunda yargılamaya devam edilmesini talep etti.
Sanık Selçuk Ekmekci, savunmasına patlamada vefat edenlere Allah’tan rahmet dileyerek başladı.
“DELİL KARARTMA YAPMADIM”
Aynı acıyı kendisinin de yaşadığını, babasının Yozgat’ta maden ocağında hayatını kaybettiğini anlatan Ekmekci, Amasra’da 11 yıldır vazife yaptığını ve 5 yıldır işletme müdürü olduğunu aktardı.
Sanık Ekmekci, iş sıhhati ve güvenliği açısından vazifesini hassas biçimde yaptığını savunarak, “Olay günü P2 vardiyasında metan gazı ve havalandırmayla ilgili olumsuz durum gözlemlenmemiştir. Bunun üzerine tertip yapılmış ve P3 vardiyasında işbaşı yapılmıştır.” diye konuştu.
“VİCDANIM RAHATTIR”
Olaydan 20 gün evvel ocağa indiğinde barutçunun üzerinde gaz ölçüm aygıtının bulunmadığını görünce tutanak tuttuğunu belirten Ekmekci, “Denetim misyonumu düzgün yaptığıma inanıyorum, vicdanım rahattır.” dedi.
Sanık Ekmekci, olay günü kurtarma misyonuna katıldığını, son kişi çıkarılana kadar ocakta, tutuklanma tarihine kadar da iş yerinde bulunduğunu lisana getirerek, “İş arkadaşlarımdan rastgele bir reaksiyon almadım, bilakis dayanak aldım. Kanıt karartma yapmadım, yangını söndürmeye çalıştım.” tabirini kullandı.
İş sıhhati ve güvenliği ile ilgili kendi açısından TTK Genel Müdürlüğünce rastgele bir eksiklik tespit edilmediğine dikkati çeken Ekmekci, “Bu kadar kontrolden geçen iş yerinde eksiklik olması kelam konusu değildir.” savunmasını yaptı.
“YANMAMASI GEREKEN BORULAR YANDI” SAVUNMASI
Sanık Ekmekci, uzman raporunda, kendisine havalandırma, kömür tozuyla uğraş, eğitim ve acil durum tatbikatlarıyla ilgili kusur atfedildiğini anımsatarak, şöyle devam etti:
“Gaz izleme sensörleri 24 saat izlenmektedir. Merkezi Gaz İzleme Merkezi’ne bağlı 200 sensör vardır. Uzman, resmi raporları dikkate almadan bir kişinin kelamıyla tarafıma kusurda bulunmuştur. Tozla uğraş konusunda iş yerimizde gereğinden fazla uygulama yapılmaktadır. Yanıcı tozu bastırmak için süreçler yapılmaktadır. Yönetmeliğimize nazaran kafidir, eksper bunları dikkate almamıştır. Patlamanın yayılmasının sebebi tozla gayret değil yanmaması gereken havalandırma vantüplerinin yanmasıdır, yani yangının büyümesine neden olmuştur. Bu vantüplerinin incelenmesini istiyorum.”
Sanık Ekmekci, eğitim ve acil durum tatbikatlarıyla ilgili tezleri ve iddianamede müşteki ve şahit sözlerindeki aleyhine beyanları kabul etmediğini söyledi.
“PERVANE ARIZASINDAN HABERİM YOKTU”
Savunmasının akabinde çapraz sorgusuna geçilen Ekmekci, taraf avukatlarının sorularını yanıtladı.
Olay günü pervane arızasıyla ilgili soruya Ekmekci, “20 Eylül’de metan gazından ötürü 4’üncü pervaneyi koyduk. Olay günü 4’üncü pervane arızasından haberim yoktu. O günkü tertibe katılmadım. Vardiya mühendisine iletilmiştir. Arıza giderilmemiş. Üstten da arıza giderilebilirdi.” karşılığını verdi.
“Acil durum aksiyon planı size bildiri edildi mi?” sorusunu Ekmekci, “Kriz idare takımındayım. Bu takımın vazifeleri uyum, ilgili ünitelerin oluşturulması, bağlantı, anons, haberleşme ve birinci yardımdır.” halinde yanıtladı.
Sanık Ekmekci, “Sondaj süreçleriyle ilgili bir sorumluluğunuz var mı?” sorusu üzerine “Göreve geldikten sonra sondaj servisi tarafımca kurdurtulmuştur. Orada çalışan herkese ehliyet aldırılmıştır. Olay yerinde sondaj eksiksiz yapılmıştır. Degaj sondajlarında sorumluluğum uyum.” sözünü kullandı.
“Taş tozu uygulamasında rolünüz nedir?” sorusu üzerine de Ekmekci, düzenleme yapılmasının akabinde kendisine bilgi verildiğini ve akabinde uygulamaya geçildiğini anlattı.
“İKİNCİ DİNAMİT ATILDIĞINI DÜŞÜNMÜYORUM”
Personel yetersizliğinin çalışmayı fiilen imkansız hale getirip getirmediği konusunda Ekmekci, “Personel yetersizliğinden ötürü hazırlık çalışmaları yapılamamakta, mevcut emekçilerle hareket edilmekte.” dedi.
Gaz İzleme Merkezi ile ilgili sorumluluğunun bulunmadığını söz eden Ekmekci, kazanın nasıl gerçekleştiğine ait, “Olay yerine birinci girdiğimde kazanın nasıl gerçekleştiğini düşünecek durumda değildim zira yangın vardı, şehitlerimizi çıkarıyorduk. Yer altına girildiği vakit daha sağlıklı bir rapor çıkacağını düşünüyorum. Yoksa afaki yorumlar çıkabilir.” görüşünü aktardı.
Ekmekci, patlamada ikinci lağımın (dinamit) atılıp atılmadığı sorusu karşısında, “Bilirkişi, olmayan datalara nazaran rapor hazırlamıştır. Ocağa inildiği vakit inceleme yapıldığında sağlıklı rapor alınacağını düşünüyorum. O bölgede ikinci dinamit atıldığını düşünmüyorum.” savunmasını yaptı.
Duruşma sanıkların savunmalarının alınmasıyla devam ediyor.
MÜDÜR, LAĞIMCIYI SORUMLU TUTTU
İlk savunma yapan sanık TTK Amasra Kuruluş Müdürü Cihat Özdemir olmuş ve ihmal suçlamalarını reddetmişti.
Mahkeme Lideri Özdemir’e, “Sana nazaran bu kaza nasıl oldu?” diye sordu. Özdemir, lağımcıyı sorumlu tuttu.
“Lağım atıldıktan sonra yarım saat beklemek gerekiyor, tez edilmiş üzere düşünüyorum.” dedi.
Sayıştay Raporu’nda yer alan eksikliklerle ilgili çalışma yapılıp yapılmadığı konusunda da karşılık veren Özdemir, facia sırasında bozuk olduğu belirlenen aspiratörden haberi olmadığını söyledi.
Özdemir “Kelepçesi çıkmış, takılacakmış lakin öbür 3 pervane çalışıyordu, onunla devam edilmiş.” dedi.
42 EMEKÇİ HAYATINI KAYBETTİ
Bartın’ın Amasra ilçesindeki TTK Amasra Kurumuna ilişkin maden ocağında 14 Ekim Cuma günü saat 18.15 sıralarında meydana gelen patlamada 41 emekçi hayatını kaybetmiş, 11 personel yaralanmıştı. Bir emekçi sevk edildiği hastanede 4 Kasım 2022’de, bir personel de patlamadan 173 gün sonra hayatını yitirmişti.
Amasra Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma kapsamında ortalarında TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in de bulunduğu 24 kuşkulu gözaltına alınmıştı.
Şüphelilerden TTK Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir, Kurum Müdür Yardımcısı Salih Atmaca, İşletme Müdürü Selçuk Ekmekci, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi Volkan Soylu ve Başmühendis Mehmet Tural ile kartiyelerden (birkaç üretim ünitesinden oluşan ocak) sorumlu maden mühendisleri Levent Aydın ve İbrahim Hakan Mengeş ile emniyet mühendisi Şahan Kahraman “bilinçli taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olmak” hatasından tutuklanmış; 4 şüpheliye isimli denetim kararları uygulanmış, şüphelilerden 3’ü çıkarıldıkları hakimlikçe, 9’u savcılık sorgularının akabinde özgür bırakılmıştı. Bu şüpheliler ortasında yer alan bir kişi hakkında da soruşturma sürecinde “takipsizlik” kararı verilmişti.
İddianamede, tutuklu sanıklar Özdemir, Ekmekci, Soylu ve Tural hakkında 42 kere “olası kastla öldürme” hatasından toplam 840 yıldan 1050 yıla kadar, 4 defa “olası kastla yaralama” hatasından da toplam 4 yıl 16 aydan 12 yıla kadar mahpus cezası talep ediliyor.
Bu 4 sanığın iki cürümden toplam 844 yıl 16 aydan 1062’şer yıla kadar mahpusu istenen iddianamede, öteki 4’ü tutuklu 19 sanığın ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olma” hatasından 2 yıl 8 aydan 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusu isteniyor.
